Dla Rodziców

Adaptacja w przedszkolu

Rozpoczęcie edukacji przedszkolnej to przełomowy moment w życiu każdego dziecka. Dla wielu z nich to pierwszy kontakt z grupą społeczną. Początki pobytu dziecka w przedszkolu to trudny okres i sprawdzian zarówno dla dzieci jak i ich rodziców, którzy niejednokrotnie motywowani miłością utrudniają swoim postępowaniem spokojniejsze zaakceptowanie przez dziecko nowej w ich życiu bardzo stresującej sytuacji.

Każde dziecko jest inne, dlatego proces adaptacji do nowego środowiska może przebiegać różnie. Jeżeli po wejściu do budynku przedszkola dziecko szybko się uspokaja, z ochotą wchodzi do sali, wtedy nie ma powodu do lęku przed rozłąką. Ale nawet i wtedy rodzice powinni wiedzieć, że dziecko, które dotąd chętnie przychodziło do przedszkola np. po pewnym okresie może zacząć płakać. Wtedy należy to przetrwać. Są również i takie dzieci, które płaczą przez pierwszy okres pobytu w przedszkolu, a po pewnym czasie tak dobrze się tu czują, że nie chcą wracać do domu.

Zakładając, że decyzja o oddaniu dziecka do przedszkola jest przemyślana i umotywowana, rodzic musi być przekonany, że nikt nie będzie chciał je skrzywdzić, a dziecko będzie miało doskonałe możliwości dalszego rozwoju.

Proces adaptacji dziecka do przedszkola w znacznym stopniu ułatwia również posiadanie przez dziecko umiejętności w zakresie prostych czynności samoobsługowych takich jak: jedzenie, mycie i wycieranie rąk i twarzy, ubieranie i rozbieranie się, komunikowanie swoich potrzeb.

Aby złagodzić dyskomfort rozstania, zmniejszyć do minimum negatywne emocje dziecka wynikające z nowej sytuacji, przygotowaliśmy dla rodziców kilka rad ułatwiających proces adaptacji ich pociech w przedszkolu.

Rady dla rodziców

Udana adaptacja do grupy przedszkolnej ma istotne znaczenie dla dalszego rozwoju dziecka. Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu można w istotny sposób ułatwić dziecku wejście w jego „nowy świat” – w świat przedszkola.

Rodzicu pamiętaj:

Przygotuj dziecko do rozstania z mamą;
Nie przeciągaj pożegnania w szatni, pomóż mu dziecku rozebrać się, pocałuj je i wyjdź;
Nie zabieraj dziecka do domu, kiedy płacze przy rozstaniu – jeśli zrobisz to choć raz, będzie wiedziało, że łzami może wszystko wymusić;
Nie obiecuj: jeśli pójdziesz do przedszkola, to coś dostaniesz – kiedy będziesz odbierać dziecko, możesz mu dać maleńki prezencik, ale nie może to być forma przekupywania;
Kontroluj to, co mówisz. Zamiast: już możemy wracać do domu, powiedz: teraz możemy iść do domu. To niby niewielka różnica, a jednak pierwsze zdanie ma negatywny wydźwięk;
Nie wymuszaj na dziecku, aby zaraz po przyjściu do domu opowiedziało, co wydarzyło się w przedszkolu, to powoduje niepotrzebny stres;
Jeśli dziecko przy pożegnaniu płacze, postaraj się, żeby przez kilka dni odprowadzał je do przedszkola tata, rozstania z tatą są mniej bolesne;
Czas pobytu małych dzieci w przedszkolu nie powinien być długi. Jeśli to możliwe, w pierwszych dniach odbieraj dziecko po obiedzie. Potem stopniowo zwiększaj czas pobytu dziecka w przedszkolu;
Uwaga! Nie spóźniaj się z odbieraniem dziecka – jeśli obiecałeś, że przyjdziesz wcześniej, dotrzymaj słowa;
Pamiętaj: żegnaj i witaj swoje dziecko zawsze z uśmiechem.

Bibliografia:

1.Czynniki warunkujące przystosowanie dziecka do przedszkola „ G. Sochaczewska

2.Diagnoza przedszkolna gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole / Iwona Wąsik, Lucyna Klimkowska

3.Adaptacja do przedszkola / Marta Litkowicz // Wychowanie w Przedszkolu. – 2010, nr 7, s. 48-50

http://dziecisawazne.pl/dziecko-idzie-do-przedszkola-cz-1-adaptacja-rodzicow/

Nadpobudliwość psychoruchowa- ADHD

ADHD to zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi. Charakteryzuje się tym, że dziecko ma problem z zastosowaniem się do kolejnych instrukcji, skupieniem się na jednej czynności (często z jednej czynności przechodzi do drugiej nie kończąc poprzedniej), wykonywaniem do końca zadań zleconych przez dorosłych, słuchaniem tego co się do niego mówi, nie pamięta poleceń.

Jednym z symptomów ADHD jest impulsywność. Dzieci okazujące nadmierną impulsywność działają pod wpływem impulsu, którego nie są w stanie kontrolować. Najczęściej wiedzą, co powinny zrobić w danej sytuacji, ale zazwyczaj tego nie robią. Znają reguły, ale mają kłopoty z ich zastosowaniem. Nie zastanawiają się nad konsekwencjami swego zachowania. Impulsywność objawia się przeszkadzaniem i przerywaniem wypowiedzi innych osób, wyrywaniem się z odpowiedzią zanim pytanie zostanie sformułowane w całości, nieumiejętnością czekania na swoją kolej.

Kolejnym objawem charakterystycznym dla ADHD jest nadruchliwość. Dzieci mają bardzo dużą potrzebę ruchu, nie potrafią przez dłuższą chwilę pozostać w miejscu, biegają „jak nakręcone”. Często widoczne są nerwowe ruchy rąk lub stóp. W czasie lekcji czy w innych sytuacjach, które wymagają siedzenia, wstają z miejsca i chodzą. Mają problemy ze spokojnym bawieniem się lub odpoczynkiem. Często są nadmiernie gadatliwe.

Nadpobudliwość psychoruchowa „zwykła”, czyli dziecko hiperaktywne. Charakteryzuje się tym, że dziecko nie potrafi spokojnie usiedzieć, ciągle jest czymś zajęte, rozmawia, wierci się, przeszkadza, tak samo jak w przypadku dzieci z ADHD, lecz różnica jest jednak bardzo istotna. Kiedy dziecko jest zajęte czymś innym, wie co mówi nauczyciel, po przyjściu do domu pamięta jego polecenia, natomiast dziecko nadpobudliwe nie. W efekcie dziecko hiperaktywne robi to czego się od niego wymaga, a nadpobudliwe nie. Dzieci nadpobudliwe potrafią skupić się nawet na długi czas na czynności, która jest dla nich interesująca i ich pasjonuje np. zabawa przy komputerze. Nie potrafią jednak skupić się na czymś co dla nich jest mało interesujące.

„Coś, co denerwuje lub przeszkadza dorosłym, nie musi być celowym działaniem dziecka-może być niezależnym od jego woli objawem”.

Wspieranie rodziców w wychowywaniu dzieci z nadpobudliwością psychoruchową:

Sporządzamy listę reguł dotyczących obowiązków dziecka i zasad panujących w domu. Dziecko powinno mieć świadomość, jakie zachowania są niedozwolone, a jakie spotkają się z Waszą aprobatą. Wprowadzenie czytelnych reguł – dziecko powinno wiedzieć, jakie nagrody i kary wiążą się z konkretnymi działaniami.

– należy pamiętać o tym, że nagrody powinny być stosunkowo szybko otrzymywane np. złote gwiazdki, które można wymienić na nagrodę rzeczową taką jak: książeczki, naklejki, mazaki, małe zabawki, kolorowanki

– w przypadku kar warto jednak trzymać się nieco innej zasady – nie należy karać dziecka w chwili złości lub rozczarowania. Lepiej jest odczekać chwilę i uspokoić się.

Stworzenie planu dnia. Dzieciom potrzebne są stałe i sztywne ramy dnia, które przypominają o pewnych czynnościach i jednocześnie ułatwią ich wykonanie w całości. Plan, który jest tworzony wspólnie przez rodziców i dziecko, uczą powoli samodzielności i budowania własnych schematów.

Wzmacnianie samooceny dziecka. Pomóż dziecku odkryć jego mocne strony. Wpływ na budowanie własnej wartości ma szereg czynników tj.: chwalenie,wspieranie, poczucie bycia wysłuchanym, możliwość podejmowania niektórych decyzji, respektowanie odczuć ze strony innych, odnoszenie sukcesów, grono przyjaciół.

Należy chwalić dziecko nawet za najdrobniejszą dobrze wykonaną rzecz. W oczach nadpobudliwego dziecka staje się ona nie lada wyczynem i daje motywację na wykonanie kolejnych, może już bardziej skomplikowanych rzeczy.

Staraj się zachować spokój. Zdenerwowanie i krzyk powodują zupełnie odmienne zachowanie od oczekiwanego. Dla dziecka jest to kolejny rozpraszający je bodziec, który uniemożliwia podjęcie lub dokończenie czynności.

Szczegółowe konstruowanie poleceń sprawia, że jest większa szansa na to, że dziecko odpowiednio je zrozumie i dobrze wykona np. ZAMIAST: „Umyj się, bo zaraz wychodzisz do przedszkola”, należy ZASTOSOWAĆ: „Idź do łazienki. Weź szczoteczkę do zębów. Nałóż pastę do zębów na szczoteczkę….”.

Używanie krótkich i zwięzłych komunikatów sprawia, że polecenie przybiera wtedy formę jednoznaczną i nie zawiera zbędnych informacji które mogą u dziecka wywołać poczucie winy i beznadziejności. Komunikat powinien być poprzedzony zwróceniem uwagi dziecka przez kontakt wzrokowy.

„Akceptacja jest jak żyzna gleba, która pozwala, żeby nawet małe ziarenko stało się pięknym, ukorzenionym w niej kwiatem”. Dziecko często styka się z brakiem akceptacji i pomocy ze strony otoczenia, dlatego potrzebna jest świadomość, że rodzice go kochają i stoją po jego stronie, zawsze gotowi do pomocy.

Stosowanie zasady „okulary na ADHD”. W związku z tym, że dzieci mają problemy z koncentracją, nadruchliwością czy nadmierną impulsywnością, które są niezależne od woli dziecka, więc nie może się ono zmobilizować i po prostu przestać je mieć. Staramy się ułatwiać funkcjonowanie dziecka, a przy okazji zapobiegać powikłaniom zespołu, korzystając z różnych form pomocy. Bez takiej pomocy dzieci nie mają szans dobrze zafunkcjonować.

Bardzo ważna jest konsekwencja w działaniu (nie mylić z wyciąganiem konsekwencji).

Organizacja zabaw i czasu wolnego wg ustalonych reguł:
– umożliwiać z jednej strony zaspokojenie potrzeb ruchu, a z drugiej wdrażać do zajęć wymagających spokoju i skupienia
– przeplatać zajęcia ruchowe zabawami cichymi (lepienie z plasteliny, rysowanie , wydzieranie z papieru)
– ograniczać zabawy czasem i regułami gry: bawiąc się z dzieckiem, dając mu czasem wygrać, pokazać jak prawidłowo reagować na przegraną
– kontrolować zabawy na podwórku, gdyż dzieci nadpobudliwe łatwo dają się sprowokować i popadają w konflikty z rówieśnikami, należy skłaniać dziecko do ustępstw i doprowadzać do zgody
– dziecko powinno samo ponosić konsekwencję swoich zachowań czyli przeprosić pokrzywdzonego, posprzątać pokój jeżeli zrobiło bałagan
– ograniczyć liczbę bodźców
– dziecko powinno bawić się i pracować w małych grupach, zbyt długie zabawy męczą go
– zbyt częste oglądanie telewizji i długie zabawy przy komputerze powodują nadmierne obciążenie i wyczerpanie układu nerwowego
– w porze wieczornej należy proponować zajęcia relaksacyjne i wyciszające
– skłaniać do sprzątania swojego pokoju przy pomocy dorosłych, dokładnie wyjaśnić dziecku jak ma to robić.

10 PRÓŚB DZIECKA NADPOBUDLIWEGO DO NAUCZYCIELI I RODZICÓW

Pomóż mi skupić się na jednej czynności.
Potrzebuję, abyś prowadził mnie za rękę, uczył poprzez zmysł dotyku.
Proszę, stwórz mi uporządkowane otoczenie, gdzie wszystko będzie podporządkowane stałym zasadom. Potrzebuję wiedzieć, co zdarzy się za chwilę.
Poczekaj na mnie, pozwól mi działać we własnym tempie.
Zaproponuj mi możliwości wyjścia z trudnej dla mnie sytuacji.
Pochwal to, co było dobrego w mojej pracy.
Dawaj mi tylko jedno proste polecenie na raz. Poproś mnie, abym powtórzył Ci, co usłyszałem przed chwilą.
Przypomnij mi, abym zatrzymał się, pomyślał i dopiero potem działał.
Dawaj mi tylko krótkie etapy pracy do wykonania, tak, abym sam mógł ocenić, kiedy dojdę do końca.
Doceń mnie, jeśli zrobię coś dobrze, pochwal, jeśli uda mi się odpowiednio zachować. Przypominaj mi (i sobie) o moich dobrych i mocnych stronach, kiedy mam zły dzień.

Literatura:

Nartowska: Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo, Warszawa 1972
Wolańczyk, A.Kołakowski: Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci, Lublin 1999

I.Prekop, Ch.Schweizer: Niespokojne dzieci, Poznań 1997

W.Eichelberger, A. Samson : Dobra miłość, Warszawa 2002

Nartowska: Wychowanie dziecka nadpobudliwego, Nasza Księgarnia, Warszawa 1986

„Przedszkole. Miesięcznik dyrektora”, styczeń 2015: artykuł pt. „Dziecko z ADHD.Duży problem małego człowieka” str. 39-43

Indywidualizacja oddziaływań, a potrzeby i możliwości dziecka

DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM POSIADAJĄ ZRÓŻNICOWANE MOŻLIWOŚCI ROZWOJOWE:

różne tempo pracy umysłowej
zdolność skupienia uwagi
cechy pamięci
aktywność własną (która decyduje o przebiegu procesu kształtowania sprawności, umiejętności i przyswajania wiadomości)

Grupa dziecięca jest zespołem indywidualności. Każde dziecko ma inny zasób doświadczeń, wiadomości i przeżyć. Dlatego indywidualizacja pracy z dzieckiem polega na:

różnicowaniu stawianych zadań i wymagań
dostosowaniu się do tempa ich rozwoju i aktualnych osiągnięć.

CELEM PRACY INDYWIDUALIZOWANEJ JEST:

pomoc dzieciom, które z różnych względów radzą sobie gorzej od innych wykazują braki rozwojowe, osiągają okresowo lub systematycznie słabe wyniki w edukacji przedszkolnej
wyjście naprzeciw tym dzieciom, których możliwości są większe, wyprzedzają swoich rówieśników, wykazują specyficzne zainteresowanie, umożliwiające stawianie im trudniejszych zadań i udzielanie pomocy w ich ukierunkowaniu.
Im dziecko jest młodsze tym różnicowanie oddziaływań wychowawczo-dydaktycznych oraz indywidualizacja jego potrzeb ma większe znaczenie.
różnicowanie wymagań w zależności od możliwości rozwojowych dziecka odbywa się podczas zajęć i zabaw organizowanych w kilkuosobowych zespołach bądź indywidualnej pracy z poszczególnymi dziećmi.

PRACA INDYWIDUALNA ODBYWA SIĘ POPRZEZ :

utrwalenie i doskonalenie nabytych umiejętności
wyrównywanie braków, kształtowanie niektórych umiejętności, w edukacji przedszkolnej oraz likwidowanie opóźnień w procesie przyswajania umiejętności

WYRÓWNYWANIE BRAKÓW ODBYWA SIĘ POPRZEZ ĆWICZENIA KOREKCYJNO-WYRÓWNAWCZE, KTÓRE DZIELIMY (WG NARTOWSKIEJ) NA:

ZABURZENIA ROZWOJU RUCHOWEGO
1. niezręczność manualna
2. niezręczność ruchowa całego ciała
3. zaburzenia lateralizacji
FRAGMENTARYCZNE ZABURZENIA FUNKCJI POZNAWCZYCH
1. zaburzenia percepcji wzrokowej
2. zaburzenia percepcji słuchowej
3. zaburzenia rozwoju mowy i myślenia

ZABURZENIA ROZWOJU RUCHOWEGO

Celem poprawienia zręczności manualnej stosuje się następujące techniki:

v lepienie

v malowanie

v wycinanie

v rysowanie

v manipulowanie(układanie)

v wydzieranie

v Wyszywanie

v stemplowanie.

Ćwiczenia z dziećmi w zakresie kształtowania sprawności manualnej rozwijają przede wszystkim: płynność, elastyczność, precyzję ruchów ręki, oraz koordynację wzrokowo-ruchową, jak również kształcą spostrzegawczość i wyrabiają wytrwałość.

Celem wyrównania niezręczności ruchowej całego ciała jak również zaburzenia lateralizacji stosuje się następujące ćwiczenia korekcyjno-wyrównawcze:

v ćwiczenia na równoważni, podstawce równoważni, trampolinie

v wybijanie rytmu na bębenku(regularne)

v wybijanie rytmu na bębenku (nieregularne)

v malowanie palcami na tablicy

v znajomość kierunku (zabawa zegarowa, rysowanie przy zastosowaniu szablonu, zabawy rzutne i skoczne)

FRAGMENTARYCZNE ZABURZENIA FUNKCJI POZNAWCZYCH

W celu poprawienia analizy i syntezy wzrokowej stosuje się ćwiczenia usprawniające funkcje wzrokowe:

v składanie obrazka z części

v identyfikacja obrazków, wyodrębnienie różnic między obrazkami.

v odtwarzanie dwuwymiarowych geometrycznych układów przestrzennych na podstawie modelu

v odtwarzanie trójwymiarowych układów przestrzennych na podstawie modelu

v odtwarzanie z pamięci uprzednio zaobserwowanych elementów oraz stosunków przestrzennych, które między nimi zachodziły

v ćwiczenia przy zastosowaniu układanek z kwadracików, figur, pocztówek, stempli (zabawa w loteryjkę, układanki ze stempli)

v ćwiczenia kontroli wzrokowej (wodzenie oczami)

v łamigłówki

v układanie figur z patyków

v układanie figur na desce

Celem poprawy analizy i syntezy słuchowej u dzieci przedszkolnych stosuje się ćwiczenia rozwijające wrażliwość słuchową, które dotyczą:

rozpoznawania dźwięków i szmerów
odtwarzania struktur dźwiękowych na podstawie układów przestrzennych
różnicowania dźwięków mowy ludzkiej poprzez:

v wybieranie przedmiotów oraz obrazków przedstawiających różne przedmioty na podstawie dźwiękowych właściwości ich nazw

v segregowanie przedmiotów oraz obrazków przedstawiających różne przedmioty na podstawie dźwiękowych właściwości ich nazw

v podział zdania na wyrazy

v podział wyrazu na sylaby

v podział wyrazu na głoski

v wystukiwanie palcami jednej ręki : wyrazów w zdaniu, sylab w wyrazie, głosek w wyrazie

v modelowanie dźwiękowej struktury wyrazu przy pomocy kolorowych nakładek i schematu wyrazu do obrazka

v śpiewanie wyrazów

v wymawianie wyrazów z przeciąganiem głosek

Do najczęstszych przyczyn zaburzenia rozwoju mowy i myślenia, czyli wad wymowy zalicza się m.in.:

v – nieprawidłowa budowę narządów artykulacyjnych, głownie języka,

v – wady zgryzu( np. otwarty),

v – anomalie zębowe(trwałe, bądź przejściowe w okresie wymiany uzębienia),

v – niską sprawność narządów artykulacyjnych , zwłaszcza języka, którego mięśnie

v mogą być zbyt słabo lub zbyt mocno napięte,

v – brak pionizacji języka, niedostateczne różnicowanie dźwięków mowy

v – zaburzenia słuchu fonemowego, nieprawidłowe funkcjonowanie narządu słuchu, częste choroby dróg oddechowych, a zwłaszcza niedrożność nosa,

v – czynniki środowiskowe- naśladowanie nieprawidłowych wzorców, wadliwych artykulacji, brak stymulacji rozwoju mowy

W przypadku zauważenia u dziecka niepokojących objawów w zakresie rozwoju i kształtowania się mowy, należy udać się do logopedy. Tylko logopeda jest w stanie udzielić fachowych wskazówek dotyczących postępowania z dzieckiem. Będą one inne dla każdego zaburzenia, a bardzo często inne dla tego samego zaburzenia występującego u innego dziecka. Ustalając bowiem program terapii dla konkretnego przypadku należy uwzględnić wiek dziecka, jego osobowość, a głównie przyczyny wystąpienia zaburzenia mowy. Korekcja wad wymowy jest procesem długotrwałym, wymagającym od dziecka wytrwałości i systematyczności. Zapewnić to może tylko dobra współpraca logopedy i rodziców, zrozumienie przez nich celowości wykonywanych ćwiczeń, stosowanie się do zaleceń logopedy, systematyczne utrwalanie z dzieckiem materiału zadanego do domu. Tylko tak rozumiana i prowadzona terapia daje szanse szybkiego osiągnięcia przez dziecko sukcesu.